ฮานอยวันฝนโปรย // เรื่องเมาท์ที่สาม : ว่าด้วยฟุตบาท ถนน ผู้คน และตึกรามบ้านช่อง

เรื่องเมาท์ที่สาม : ว่าด้วยฟุตบาท ถนน ผู้คน และ ตึกรามบ้านช่อง

  

...ฟุตบาท

สิ่งแรกที่น่าอเมซิ่งสุดๆที่เราสังเกตได้คือ... ฟุตบาทที่นี่กว้างมากกกกกก (ลาก ก.ไก่อีกสามล้านตัว) แต่อย่าได้นึกว่าเราจะได้เดินเฉิดฉายราวกับเดินที่ชองป์เซลิเซ่หรอกนะเคอะ เพราะตลอดระยะเวลากลางวัน เนื้อที่ส่วนใหญ่ของฟุตบาทมักจะถูกจับจองเพื่อใช้ทำเป็นที่จอดรถมอ’ไซค์  ทำเป็นทำเลทองของร้านขายของกินข้างทาง ไม่ก็ที่ทำการร้านน้ำชา หรือจะเป็นจุดผ่อนผันสำหรับแม่ค้าพ่อค้าหาบเร่ แผงลอย หรือกิจการพิเศษต่างๆอย่างใจต้องการ...

...หมดกัน! อุตส่าห์จั่วหัวเริ่มตอนด้วยการชมซะดิบดี...  

แต่นั่นไม่ใช่สาระสำคัญที่อยากจะบอกหรอกนะเคอะ...

ที่กล่าวถึงฟุตบาทนี่ก็เพราะ เราประทับใจกับบาทวิถีของฮานอยมาก และตามความเข้าใจไปคนเดียวของเรา  ทำให้ได้ข้อสรุปว่า การออกแบบฟุตบาทของที่นี่ ประยุกต์ให้เข้ากับวิถีชีวิตของประชาชนได้เป็นอย่างดีเหลือเกิน  เพราะคนส่วนใหญ่ สัญจรไปมาด้วยรถมอเตอร์ไซค์เป็นหลัก เพราะฉะนั้น เพื่อให้เป็นการสะดวกแก่เหล่าพี่แว๊นซึ่งนับเป็นประชากรหมู่มาก ฟุตบาทเลยมีขนาดใหญ่โตโออ่า บางทำเล ฟุตบาทกว้างซะจนถ้าเอาไปตัดเป็นถนน คงได้ถนนเพิ่มอีกเลนกว่า แถมความสูงยังยกเหนือขึ้นมาจากพื้นถนนไม่มากนัก บวกกับยังทำทางลาดเอาไว้ให้ขับเสยขึ้นไปได้ง่ายๆอีกด้วย นั่นจึงไม่ใช่เรื่องแปลก หากคนส่วนใหญ่ จะพิจารณารถมอเตอร์ไซค์เป็นพาหนะคู่ใจในลำดับต้นๆ

ขอได้โปรดเทียบสเกลความสูงของคนกับต้นไม้...

แล้วต้นไม้ใหญ่แบบนี้ หาได้ทั่วไป ไม่ใช่แค่ตามถนนสายสำคัญๆเท่านั้นนะจ๊ะ (เริ่ดอ่ะ!)

สิ่งที่น่าประทับใจอีกอย่างของฟุตบาทที่ฮานอยนี่ น่าจะเป็นที่ เมืองนี้มีต้นไม้ใหญ่โตมโหฬารขึ้นอยู่ข้างทาง ซึ่งฟุตบาทได้ทำหน้าที่เป็นกรอบชั้นดีซึ่งปกป้องพี่ต้นไม้อายุหลายร้อยปีเอาไว้อย่างแน่นหนา นั่นเลยส่งผลให้ ถนน และพื้นที่สองข้างทางมีร่มเงา และเย็นน่าเดินเล่นมาก

พอได้ไปเห็นต้นไม้ใหญ่ๆ ใบหนาๆอยู่ไม่ใกล้ไม่ไกล ตรงข้างๆทางเดินนี่เอง เราก็อดเป็นปลื้มจนต้องคว้ากล้องมาถ่ายรูปอยู่ยิกๆไม่ได้ เพราะแม้จะเป็นมารสายบ้าวัตถุ แต่ก็ชอบสิงสาราสัตว์และธรรมชาติไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากัน เมื่อได้มาเห็นต้นไม้ใหญ่ อยู่รวมกันเยอะๆ ชวนให้รู้สึกครึ้มๆ  ใจชั้นก็ชักจะนึกเสียดาย ที่บ้านเราไม่ค่อยมีต้นไม้ใหญ่ๆขนาบสองข้างทางถนนสายหลักในเมืองใหญ่มากนัก ทั้งที่ตามท้องถนนของประเทศเพื่อนบ้านหลายๆประเทศมักจะมีต้นไม้ใหญ่อย่างนี้ให้ชื่นชมได้ไม่ยาก

อย่างไรก็ดี ผลพวงจากการมีฟุตบาทกว้าง แต่ไม่อาจใช้งานได้ตรงตามวัตถุประสงค์หลัก ก่อให้เกิดเรื่องไม่เป็นเรื่องที่น่าสนใจมากมายตามมา ไม่ว่าจะเป็น...

คนส่วนใหญ่มักจะเดินกันบนพื้นผิวจราจร เนื่องจากทนเก็กซิมกับจุดจอดมอ’ไซค์อันกลาดเกลื่อนไม่ไหว นั่นจึงก่อให้เกิดเหล่าทวยเทพหลากหลายสายตามที่ได้เคยเมาท์ไปก่อนหน้า

แต่นั่นมันไม่ใช่ประเด็น!!

...แล้วทำไมชั้นจะต้องมาตกระกำลำบาก ระเห็จจากฟุตบาทอันปลอดภัยลงมาเดินลากกระเป๋าด็อกแด็กหลบรถเก๋ง พี่แว๊น และรถเมล์อยู่บนถนนประกอบเสียงแตรอันเซ็งแซ่ด้วยล่ะยะ?!

เราขอบอกเอาไว้เลยว่า การเดินลากกระเป๋าเดินทางสี่ล้อเลื่อนซึ่งสามารถเคลื่อนไหวได้อย่างคล่องแคล่ว บนพื้นราบเรียบแถวๆฟิฟธ์ อเวนิว หรือจะเป็นข้างถนนในมหานครโตเกียวมาแล้ว กลับกลายเป็นเรื่องลำบากสำหรับนักเดินทางไฮซ้อไฮโซอย่างเพื่อนร่วมคณะของเราไปในพริบตา คงเป็นเพราะเราไม่สามารถคาดเดาได้ว่า เราจะต้องยกกระเป๋าขึ้น – ลง กี่แลมป์กี่ลาด เพื่อหลบหลีกฝูงมอ’ไซค์ที่จอด รวมทั้งซุ้มอาหารข้างทาง วงน้ำชาซึ่งพร้อมใจกันขวางทางเดินอยู่อย่างไม่ขาดสาย เท่านั้นยังไม่พอ...การที่เราเดินลากกระเป๋าใบใหญ่ไปตามทางหวังจะหาโรงแรมของเรานั้น ยังดูแปลกประหลาดมหัศจรรย์ในสายตาพี่เวียดฯเจ้าถิ่นอีกต่างหาก

ดังนั้น เราขอบอกเอาไว้ล่วงหน้าว่า หากจุดที่ทายาทจะลงรถในตัวเมืองฮานอยนั้นอยู่ห่างจากโรงแรมที่จองเอาไว้มาก แล้วทายาททั้งหลายไม่อยากปวดหัวตึ๊บกับการเดินลากกระเป๋าไกลๆไล่ล่าที่พักของตัวเอง จนตกเป็นจุดเด่นล่อสายตาของคนพื้นที่แบบไม่ตั้งใจล่ะก็ เราขอให้เปลี่ยนกระเป๋าลากใบใหญ่ เป็นเป้สะพายหลังใบโตๆแทน ไม่งั้นก็จ้างวานพี่แว๊น หรือแท็กซี่ให้ไปส่งยังที่หมายก็แล้วกันนะเคอะ เพราะจะได้ไม่เสียเวลา และไม่ต้องเสี่ยงกับการสู้รบตบมือกับฟุตบาทที่ไม่เต็มใจให้เราใช้งานอยู่แบบนี้ (แต่เราไม่รับรองเรื่องเสียตังค์ หรือเสียรู้หรอกนะเคอะ...เพราะไม่ว่ายังไง เราก็เป็นสายเดินโหดอยู่วันยันค่ำล่ะเค่อะคู๊ณณณ)

ผลพวงอีกข้อที่เกิดมาจากความนิยมในการใช้ฟุตบาทต่างที่จอดมอ’ไซค์นั้น เห็นจะเป็นอาชีพที่น่าสนใจอาชีพหนึ่ง ที่เราคิดว่ามาเกินมาจากวิถีความเป็นอยู่ของคนในพื้นที่โดยแท้ และไอ้อาชีพนี้ก็น่ารักดี เลยต้องขอเอามาเมาท์ให้ฟังกัน

อย่างที่บอกไปก่อนหน้านี้ว่า ที่ฮานอย จะมีร้านกาแฟ ร้านอาหาร หรือคาเฟ่ ให้บริการอยู่มากมาย ยังไม่นับรวมร้านเสื้อผ้า ร้านรวง หรือ ที่ทำการของออฟฟิศต่างๆอีกมากมาย อาชีพนี้ได้เข้ามาเติมเต็มความสมบูรณ์แบบให้กับผู้ประกอบการเหล่านี้ได้อย่างเหมาะเจาะ เราว่า...จริงๆ ไม่จำเป็นต้องมีอาชีพนี้ก็ได้ เพราะอย่างไร ร้านรวงที่ร่ายยาวมานี้ก็น่าจะทำเงิน ทำกำไรได้เหมือนเดิม แต่อาชีพนี้ดูๆก็คล้ายกับเครื่องปรุงรสอย่างสุดท้าย ที่ใส่เพิ่มเข้ามาแล้วทำให้เกิดเมนูชั้นเลิศอย่างไรอย่างนั้น  

และอาชีพที่เราเกริ่นนำมานานสองนานนี่ก็คือ เด็กหนุ่มเชียร์แขก ที่ควบหน้าที่ รับแขก Security  จัดสรรพื้นที่ให้รถมอ’ไซค์ได้จอดร่วมกันอย่างสันติ   valet รถมอ’ไซค์  เบ็ลบอย แผนกจำหน่ายบัตรจอดรถและเก็บค่าที่จอด และหน้าที่เบ็ดเตล็ดยิบย่อยอื่นๆอีกมากมายซึ่งเกิดขึ้นด้านภายนอกร้านทั้งหมด

เท่าที่เห็นมากับตา เราขอแนะนำว่า หากใครคิดจะเปิดร้านอาหาร ร้านกาแฟ หรือห้างร้านใดๆที่ฮานอย แบบที่ต้องรับมือกับลูกค้าแบบไม่มีขาดสาย เด็กเชียร์หน้าร้านถือเป็นตำแหน่งเสริมที่ควรหาเอาไว้ในครอบครองหาก เพราะนอกจากที่หน้าร้านจะมีหนุ่มน้อยวัยกำดัดสามสี่คนมานั่งเฝ้าเพื่อประดับให้หน้าร้านดูกรุบกริบน่ากินแล้ว ยังช่วยขจัดปัญหาเรื่องการจอดมอ’ไซค์แบบไร้แบบแผน และกินเนื้อที่ไปได้เยอะ

ส่วนตัวนะ เราว่า...สิ่งที่ควรกังวลเพียงอย่างเดียว คือ...ทำอย่างไร ร้านนั้นถึงจะได้มาซึ่งเด็กหนุ่มเชียร์แขกหน้าร้าน ที่หน้าตาดีประหนึ่งบอยแบนด์เกาหลียกกลุ่มต่างหากล่ะ...

...ปัญหาระดับชาติสำหรับแม่ป้าอย่างเราเลยนะนั่น!!

หนุ่มน้อยในเสื้อผ้ารับลมหนาว กับตึกเก่า ใต้ร่มเงาไม้ใหญ่

...ถนน

เราเข้าใจไปเองว่า ทางการเวียดนาม น่าจะออกกฏหมายให้อนุรักษ์ผังเมืองเอาไว้โดยไม่คิดจะเปลี่ยนแปลงอะไรมากนัก (เดาว่า ผู้นำในสมัยก่อนได้วางผังเมืองมาดีแล้วล่ะนะ – หากผิดพลาดประการใด วานให้ท่านผู้รู้มาแก้ไขด้วยแล้วกันนะเคอะ) นั่นเลยทำให้ถนนที่นี่เป็นมิตรกับนักเดินอย่างเรามาก

ไม่ต้องห่วงว่าเดินไปที่ไหนแล้วจะหลง เพราะทุกหัวมุมถนน จะมีป้ายบอกชื่อถนนให้รู้อยู่ตลอด นั่นเลยทำให้เราคลายความกังวลเรื่องการเดินเที่ยวในฮานอยไปได้มากโข อีกอย่าง ถนนที่นี่ก็แบ่งตัดพื้นที่อยู่อาศัยและตึกรามต่างๆเป็นบล็อกๆอย่างชัดเจน เราเลยมั่นใจว่า ไปเที่ยวคราวนี้ คณะเดินขาลากของเราไม่น่าจะงงทิศทาง เดินเอ๋อๆไปโผล่เอาตรงซอยเล็กซอยน้อยที่แตกหน่อซ่อนเร้นตามถนนต่างๆในเมืองไทยแน่ๆ

นอกจากจะมีผังถนนแน่นอนแล้ว หากใครได้มีโอกาสเดินเลียบถนนเส้น Tran Nhat Duat/ Tran Quang Khai/ Tran Khan Du แม้คุณจะไม่มีโอกาสได้ชื่นชมตึกรามเก่าๆได้อย่างใกล้ชิดเหมือนกับย่าน Old Quarter หรือ French Quarter แต่รับรองได้ว่า พวกคุณๆจะมีโอกาสได้เดินชื่นชมความสวยงามของภาพโมเสสบนผนังกำแพงเตี้ยๆตลอดระยะทางหลายกิโลเมตรอย่างแน่นอน  เราว่า สิ่งเหล่านี้นี่แหละ ที่ยิ่งทำให้การเดินในฮานอยเป็นเรื่องน่าอภิรมย์ไปกันใหญ่

พวกคุณๆลองคิดดูซิคะว่า ถ้ามีแดดจั๊กหน่อย ถนนในรูปพวกนี้ จะสวยงามถึงเพียงไหน

(โฮ!!!!!! ร้องไห้ปิ่มว่าจะขาดใจ)

เพราะฉะนั้น เราขอบอกให้พวกคุณๆที่อยากจะออกเดินเที่ยวไปทั่วฮานอย เบาใจได้เลยว่า การเดินเที่ยวไปตามตรอกซอกซอยต่างๆของฮานอยนั้นเป็นเรื่องสะดวกสบาย ปลอดภัย และน่าสนใจมาก ขอแค่ให้พวกคุณๆทั้งหลาย มีพื้นฐานในการอ่านแผนที่ ช่างสังเกต และจดจำบ้างนิดๆหน่อยๆ...

เมื่อนั้น...ต่อให้เป็นการเดินเล่นอย่างสบายๆในฮานอย หรือเดินจ้ำอ้าวแข่งกับเจ้าถิ่น ณ หัวเมืองใดๆของโลก ย่อมจะเป็นเรื่องสนุก มากกว่าเรื่องทุกข์เป็นแน่  

แต่...ช้าก่อน! อย่าเพิ่งชะล่าใจไป...

ใช่ว่าการเดินไปตามถนนหนทางต่างๆในฮานอยจะไม่มีปัญหา...

จงได้โปรดอย่าลั้นลากับการเดิน จนหลงลืมเหล่าทวยเทพท้องถิ่นทั้งหลาย รวมไปถึงสิงห์นักบิดทางเรียบกับทราฟฟิคดีไซน์แบบโลกหน้าไปเป็นอันขาด เพราะพวกเขาเหล่านี้ จะคอยโผล่มาสร้างสีสันให้กับการเดินเที่ยวของเราอยู่ตลอดเวลา และขอได้โปรดพึงระลึกว่า เรากำลังเดินอยู่ที่ฮานอย ไม่ใช่บ้านตัวเอง เพราะฉะนั้น...ทำใจร่มๆ มองเรื่องน่าขัดใจทั้งหลายให้เป็นเรื่องสุข เพราะนี่อาจจะเป็นครั้งเดียวที่เรา กับคนที่ทำเราอึดอัดขัดใจ ต้องมาประสบพบเจอกันก็เป็นได้  หากใครทำให้เราไม่ชอบใจ ก็ให้อภัย ดีกว่าจะให้กล้วยกันนะจ๊ะ

...ผู้คน

หัวข้อนี้ เราขอสั้นๆ...

ผู้หญิง: ผิวสวย หุ่นดี มีนม ถึงจะตัวเล็ก แต่เอ็กซ์มาก แถมยังแต่งตัวเก่งอีกต่างหาก

ผู้ชาย: หนุ่มๆจะหน้าเป๊ะ ผิวดีไม่มีรูขุมขน ช่วงนี้นิยมตัดผมทรงเกาหลีแบบไถๆ (อารมณ์ประมาณทรงผมของนักเตะทีมชาติไทยชุดชนะบอลมาเลย์นี่แหละ) แต่ดันมาเสีย อีตรงที่ผู้ชายส่วนมากมักจะตัวไม่สูงเท่าไหร่   (ส่วนสูงโดยประมาณของผู้ชายที่โน่นเมื่อกะด้วยตาเปล่า แล้วไม่น่าจะหนีร้อยหกสิบกว่า – ไม่เกินร้อยแปดสิบห้า) ยังคิดอยู่ว่า ถ้าหนุ่มๆบ้านนี้เมืองนี้สูงซักหน่อย....สงสัยไอดอลเกาหลีมีหนาว

ผู้สูงอายุ: คนแก่ที่ฮานอยดูแข็งแรง และน่าจะมีอายุยืนยาวมาก ส่วนใหญ่มักจะครองตำแหน่งมือขวาเฝ้าหน้าร้าน ถ้าเชี่ยวๆหน่อย แกจะแตกไลน์ทำมาหากินด้วยการเปิดซุ้มน้ำชาเพื่อเพิ่มรายได้

...ตึกรามบ้านช่อง

ไม่รู้ว่าตึกนี้ได้รับอิทธิพลมาจากตึก Flatiron Building ในนิวยอร์ครึเปล่า...

แหม่ เห็นครั้งแรกนี่นึกว่าเป็นแฝดคนละฝา

ถ้าทายาทคนไหนเป็นพวกบ้าตึกฝรั่งสองชั้น แบบที่ว่าเหลือบสายตาไปเห็นเป็นไม่ได้ ต้องขอถ่ายรูป ขอเดินชมพวกตึกรามเก่าๆแล้วล่ะก็  เราขอให้มาได้ มาโดนฮานอยกันเสียทีเถิด เพราะนอกจากที่นั่นจะมีตึกฝรั่งซึ่งได้รับอิทธิพลจากยุคโคโลเนียลแล้ว  ตึกส่วนมากที่ไม่ได้ถูกนำมาดัดแปลงเป็นที่อยู่อาศัย หรือร้านค้า ก็ ‘เก่า’ ได้ใจมาก (บางตึกนี่เข้าขั้นน้องๆปูชนียสถานได้)

แต่ในเมื่อโลกมันก็หมุนเวียนเปลี่ยนไปอยู่ไม่ได้ขาด มันก็ต้องมีการเปลี่ยนแปลงกันบ้าง ครั้นจะให้อยู่กับตึกเก่าๆ โดยอาศัยพื้นที่ใช้สอยของคนในหลายเจนเนอเรชั่นที่แล้ว ก็อาจจะไม่เข้ากับไลฟ์สไตล์ของคนฮานอยสมัยใหม่ เพื่อให้ร่วมสมัยแถมยังได้อนุรักษ์ของเก่าไปพร้อมๆกัน  ที่นั่นเลยนิยมเอาตึกเก่ามาบูรณะใหม่เพื่อทำเป็นร้านรวง หรือที่อยู่อาศัย

(เราเข้าใจว่า  ที่ต้องทำแบบนี้ เพราะหลักๆแล้ว น่าจะเป็นข้อบังคับทางกฏหมาย ที่ไม่ให้ทำลายโครงสร้างของตึกเก่า ซึ่งถือเป็นมรดกทางวัฒนธรรม รวมทั้งอาจจะเป็นเพราะตึกๆหนึ่ง มีเจ้าของร่วมมากว่าหนึ่งคนเลยทำให้ไม่สามารถทำการบูรณะหรือเปลี่ยนแปลงได้ตามต้องการ  – อันนี้แบบว่ามโนเอง ฮ่า ฮ่า ฮ่า)

สองขั้ว...

...ต่างตึก ต่างมุมเมือง...

...ต่างความสำคัญ

อย่างไรก็ดี ก็ใช่ว่าในฮานอยจะมีแต่ตึกฝรั่งอันเป็นมรดกตกทอดจากรุ่นสู่รุ่นเท่านั้น เราสามารถพบเห็นตึกใหม่ๆด้วยเช่นกัน แต่ที่มันเริ่ดก็คือ...ตึกใหม่ๆส่วนใหญ่ที่เราเห็นผ่านตามา มักจะถูกสร้างลงบนพื้นที่เดิม  ในรูปทรงที่เราอดชื่นชมในความแซ่บของพี่เจ้าของแกไม่ได้จริงๆ

เข้าใจว่า พื้นที่เดิมนั้นคงเคยเป็นตึกแถวสองชั้นติดๆกันเป็นแพมาก่อน (หากใครเคยไปเดินเที่ยวในตัวเมืองภูเก็ต น่าจะพอได้ไอเดียว่าตึกแถวที่ว่า หน้าตาเป็นอย่างไร)  แต่ไหนๆก็ต้องเสียเงินทุบของเก่า แล้วสร้างของใหม่ทับที่ทั้งที จากข้อจำกัดที่มีส่วนกว้างแคบสุดใจ พี่เจ้าของแกเลยทดแทนด้วยการทำให้ตึกใหม่สูงเสียดฟ้าโดดๆแบบไม่แคร์เพื่อนรอบข้างมันซะเลย ก็เข้าใจนะ....คงจะอารมณ์ประมาณ ชั้นสวย ชั้นรวย และชั้นมีเงินสร้างตึกสูงย่ะ!

ชั้นจะสูง ชั้นจะผอม ใครจะทำไม... อย่าได้แคร์!!